Skok ze spadochronem w Zielonej Górze czy w Gdańsku – niezależnie od miejsca, emocje sięgają zenitu, a serce bije szybciej na samą myśl o tym, że możesz poczuć się jak ptak i skoczyć z wysokości 4000 metrów. To atrakcja, która wymaga odwagi, determinacji, pociągu do adrenaliny i nutki szaleństwa. W Polsce możliwe jest skakanie ze spadochronu w tandemie, czyli z doświadczonym instruktorem lub samodzielnie, jeśli ukończy się odpowiedni kurs AFF i uzyska kwalifikacje. Wówczas można skakać też z innymi. Kluczowe w tym wszystkim jest jedno słowo: SPADOCHRON.

Dla wielu osób, które skaczą kolejny raz, skok ze spadochronem to niesamowita frajda i sposób, na doświadczenie emocji, jakich nie zapewni nic innego. Natomiast dla początkujących skoczków to jednak wiele niewiadomych – w głowie pętlą się pytania. Wiele pytań. Mniej lub bardziej poważnych. Jedni chcą wiedzieć, czy mogą skakać w samej bieliźnie, inni czy w czasie skoku będą potrafili skupić się na podziwianiu widoków. Są też tacy, którzy mając umysły niezwykle wnikliwe, zastanawiają się…. czy spadochron na pewno się otworzy? Otworzy się. Dbają o to układacze spadochronu, zwani riggerami.

Spadochron to najważniejsze narzędzie dla osób, które decydują się na skoki na spadochronie. Jednak mało kto zastanawia się nad tym, jak te potężne konstrukcje stają się gotowe do użycia. Nie posiadają magicznych guzików, które sprawią, że spadochron sam się złoży i spakuje. Dbają o to wykwalifikowani riggerzy. Oto, gdzie do gry wkraczają układacze spadochronów – niezastąpione ogniwo w procesie przygotowywania i utrzymania w dobrym stanie tych urządzeń.

Kim są układacze spadochronów?

Układacze spadochronów to wyspecjalizowana grupa osób, które odpowiedzialne są za przygotowywanie i składanie spadochronów przed ich użyciem. Riggerzy mogą być również skoczkami, jednak na dużych lotniskach są to zwykle osoby, które zajmują się głównie składaniem spadochronów i przygotowywaniem ich do kolejnych skoków. To zadanie wymaga precyzji, wiedzy i doświadczenia, ponieważ od jakości i poprawności wykonania zależy bezpieczeństwo skoczków.

Głównym obowiązkiem Riggera jest poprawne składanie i sprawdzanie spadochronów przed każdym skokiem. Wieloetapowy proces składania obejmuje wnikliwe sprawdzanie, naprawę ewentualnych uszkodzeń, odpowiednie ułożenie elementów. Układacz musi również monitorować termin ważności spadochronów oraz ich stan techniczny, aby móc zapewnić, że spadochrony są w pełni funkcjonalne i gotowe do użycia.

Praca układacza spadochronów wymaga znajomości różnych typów spadochronów i umiejętności adaptacji do różnych warunków. Każdy model spadochronu może mieć swoje specyficzne wymagania co do składania i obsługi. Dlatego układacz musi być odpowiednio przeszkolony i posiadać wiedzę na temat każdego układanego przez niego typu spadochronu. Niezawodność i dokładność są kluczowymi cechami, które musi posiadać układacz spadochronów.

Czy każdy może zostać zawodowym układaczem spadochronów?

Nie każdy. Praca ta wymaga odpowiedniego szkolenia, doświadczenia oraz zdobycia odpowiednich kwalifikacji. Konieczne jest ukończenie specjalistycznego kursu i uzyskanie certyfikatu potwierdzającego ich umiejętności.

Podstawowym wymogiem jest znajomość teorii i praktyki dotyczących spadochroniarstwa. Układacz musi zrozumieć zasady działania spadochronów, ich konstrukcję oraz sposób, w jaki są składane i obsługiwane. Wiedza ta jest niezbędna do skutecznego wykonywania obowiązków układacza spadochronów. Dodatkowo, układacz musi posiadać umiejętności manualne i być w stanie precyzyjnie manipulować materiałami, takimi jak taśmy, linki i tkaniny spadochronowe. Musi być w stanie składać spadochrony zgodnie z określonymi standardami i procedurami, dbając o każdy detal.

Kandydat na Riggera powinien także być osobą odpowiedzialną i skrupulatną. Błędy w procesie składania spadochronów mogą mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa skoczków. Dlatego niezawodność, dokładność i sumienność są kluczowymi cechami, które bezwzględnie musi posiadać układacz spadochronów.

Podsumowując, aby zostać układaczem spadochronów, konieczne jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji, zdobycie wiedzy teoretycznej i praktycznej oraz ukończenie specjalistycznego kursu. Praca ta wymaga precyzji, odpowiedzialności i umiejętności manualnych, a także zdolności do pracy w warunkach stresowych i wymagających.

Czy spadochron może się nie otworzyć?

Oczywiście, nawet najlepiej złożony spadochron może się nie otworzyć. Zdarza się to mniej więcej raz na 3500 skoków. Dlatego skacze się z zapasowym spadochronem, który skoczek otwiera gdy pierwszy zawiedzie lub otwiera się sam, automatycznie na określonej wysokości. Jest to zabezpieczenie na wiele tzw. wszelkich wypadków. W czasie podniebnych wojaży mogą zdarzyć się różne dziwne nieprzewidziane sytuacje. Taki podniebny anioł stróż sprawi, że wszyscy bezpiecznie wylądują na ziemi.

Jak zbudowany jest komplet spadochronowy

Zanim przejdziemy do kwestii układania spadochronów, zadajmy najważniejsze tutaj pytanie: jak zbudowany jest spadochron? Spadochron to urządzenie, które umożliwia kontrolowane opadanie lub lądowanie osoby lub przedmiotu poprzez wykorzystanie oporu powietrza. Składa się z kilku kluczowych elementów, które razem tworzą działający komplet spadochronowy. Oto główne składniki konstrukcyjne kompletu spadochronowego:

• Spadochron główny: Jest to główna część spadochronu, która odpowiedzialna jest za opadanie lub lądowanie. Składa się z tkaninowego płata w kształcie prostokąta, stożka lub dysku, który tworzy opór powietrza podczas opadania.
• Spadochron zapasowy – otwierany gdy spadochron główny nie nadaje się do bezpiecznego latania i lądowania.
• Automat AAD – otwiera spadochron zapasowy na określonej wysokości gdy skoczek nie jest w stanie otworzyć samemu spadochronu głównego wcześniej.
• Pokrowiec z uprzężą – dwukomorowy plecak do którego pakuje się złożone spadochrony, główny i zapasowy.
• Taśmy i linki: Spadochrony są mocowane do skoczków lub przedmiotów za pomocą licznych taśm i linek. Taśmy zazwyczaj wykonane są z wytrzymałych tkanin, takich jak nylon, które zapewniają odpowiednie połączenie między spadochronem a skoczkiem. Linki są cienkimi, ale bardzo wytrzymałymi linami, które umożliwiają kontrolę nad spadochronem i skokiem.

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że spadochron składa się z uprzęży z klamrami i taśmami oraz z pokrowca dwukomorowego, w którym znajduje się spadochron główny i spadochron zapasowy. Oprócz tego w zestawie znajduje się AAD czyli Automatic Activation Device. Jest to urządzenie, które otworzy awaryjnie zapasowy spadochron na właściwej wysokości, gdy nie zostanie otworzony główny.

Różne typy spadochronów

Spadochrony, ze względu na ich użycie można podzielić na spadochrony wyczynowe, treningowe, desantowe, ratownicze czy towarowe. Istnieje też grupa spadochronów klasyfikowanych jako spadochrony specjalne, np. spadochrony ratownicze.

Spadochron wyczynowy

To najpopularniejszy typ spadochronu i to właśnie o nim najczęściej myślimy, gdy rozmawiamy o skokach ze spadochronem. Spadochron wyczynowy, znany również jako spadochron sportowy, to specjalny rodzaj spadochronu używany w celach rekreacyjnych, sportowych lub ekstremalnych. Jest przeznaczony dla doświadczonych skoczków i jest wykorzystywany w różnych dyscyplinach spadochronowych, takich jak skoki swobodne, skoki akrobatyczne czy skoki precyzyjne. Spadochron wyczynowy jest zazwyczaj bardziej zaawansowany technologicznie i zaprojektowany do zapewnienia większej precyzji, kontroli i manewrowości podczas skoków.

Spadochrony ratunkowe

Spadochrony ratownicze są specjalnym rodzajem spadochronów, które są przeznaczone do użycia w sytuacjach awaryjnych lub ratunkowych. Są one projektowane i używane, aby zapewnić bezpieczne opadanie i lądowanie osób znajdujących się w niebezpieczeństwie lub w sytuacji wymagającej natychmiastowej ewakuacji z powietrza. Ich głównym celem jest zapewnienie skutecznego i bezpiecznego ratowania osób w sytuacjach, w których inne metody ewakuacji mogą być niemożliwe lub niewystarczające.

Spadochrony desantowe

Spadochron desantowy to specjalny rodzaj spadochronu używanego do desantowania żołnierzy, sprzętu i zaopatrzenia z powietrza w celu szybkiego i skutecznego przenoszenia ich na teren bojowy lub inny cel operacyjny. Takie sprzęty są powszechnie stosowane przez siły wojskowe na całym świecie. Spadochron desantowy ma za zadanie zapewnić kontrolowany opad i bezpieczne lądowanie desantowanej grupy lub ładunku. W odróżnieniu od spadochronów wyczynowych, które dają większą sterowność, spadochrony desantowe są zazwyczaj prostszymi konstrukcjami, które pozwalają na masowe desantowanie.

Co to jest spadochron hamujący?

Spadochron hamujący, znany również jako spadochron drougowy, to specjalny rodzaj spadochronu stosowany do hamowania pojazdów lub obiektów poruszających się z dużą prędkością. Jest używany w różnych dziedzinach, takich jak lotnictwo, kosmonautyka, transport czy motosport. Spadochron hamujący składa się z dużego, oporowego płata wykonanego z wytrzymałego materiału, takiego jak nylon. Jest on przytwierdzony do pojazdu za pomocą linek lub konstrukcji nośnej. Kiedy spadochron hamujący jest wypuszczany, opór powietrza, który działa na powierzchnię płata, generuje siłę hamującą, co prowadzi do zmniejszenia prędkości pojazdu.

W przypadku lotnictwa, spadochrony hamujące są używane do redukcji prędkości samolotów podczas lądowania. Po wypuszczeniu spadochronów hamujących, powodują one zwiększenie oporu powietrza, co powoduje zmniejszenie prędkości lotu i skracanie drogi potrzebnej do zatrzymania samolotu. W kosmonautyce, spadochrony hamujące są wykorzystywane do spowolnienia modułów powrotnych podczas wejścia w atmosferę Ziemi przed lądowaniem. Zastosowanie spadochronów hamujących pomaga w kontrolowanym opadaniu i umożliwia bezpieczne lądowanie statków kosmicznych. W sportach motorowych, spadochrony hamujące są używane w wyścigach samochodowych i motocyklowych do skracania drogi hamowania. Po wypuszczeniu spadochronu hamującego, generowany opór powietrza pomaga w redukcji prędkości i zapewnia bardziej kontrolowane hamowanie pojazdu.

Te spadochrony są zatem niezwykle przydatne w sytuacjach, gdy konieczne jest szybkie i kontrolowane zmniejszenie prędkości pojazdu lub obiektu. Dzięki nim możliwe jest skrócenie drogi hamowania i zwiększenie bezpieczeństwa w przypadku lotnictwa, kosmonautyki, transportu czy motor-sportu.

Spadochrony towarowe

Spadochron towarowy, znany również jako spadochron ładunkowy, to specjalny rodzaj spadochronu używany do zrzutu towarów, zaopatrzenia, pakietów lub ładunków z powietrza. Jest wykorzystywany w różnych dziedzinach, takich jak logistyka, działania humanitarne, ratownictwo oraz wojskowość. Tego typu spadochrony są projektowane i konstruowane w taki sposób, aby zapewnić kontrolowane opadanie i bezpieczne dostarczenie ładunków na ziemię. Odróżniają się od spadochronów desantowych, które służą do desantowania żołnierzy i sprzętu na polu walki.

Układanie spadochronu – co musisz wiedzieć?

Sam spadochron ma około 20 metrów kwadratowych powierzchni i zwykle otwiera się przy prędkości około 200 km/h. Musi wytrzymać naprawdę wiele. Jak wygląda składanie spadochronu krok po kroku?

1. Rozkręcenie linek sterowniczych i zahamowanie sterówek,
2. Rozciągnięcie slidera,
3. Sprawdzenie linek
4. Zebranie wszystkich komór
5. Wyciągnięcie spomiędzy linek kolejnych grup fałd materiału,
6. Uporządkowanie stabilizatorów i spływu
7. Zabezpieczenie linek w środku, w celu uniknięcia awarii typu lineover,
8. Zawinięcie czaszy jej spływem,
9. Położenie na ziemi i wyciśnięcie powietrza,
10. Włożenie do paczki,
11. Wplecenie linek w gumki lub włożenie do „lazy bag”
12. Włożenie paczki do kontenera,
13. Zapięcie kontenera,
14. Ułożenie pilocika.